Mistrzowie Serie A – historia, statystyki, sezony

Potwierdza to pozycja ligi włoskiej w rankingu ligowym UEFA, bowiem Serie A zajmuje czwartą pozycję w klasyfikacji. Włoskie rozgrywki ulegają jedynie niemieckiej Bundeslidze, hiszpańskiej La Liga i angielskiej Premier League. Serie A ma bardzo bogatą historię, ponieważ została utworzona w 1929 roku. Aktualnie rozgrywki prowadzone są przez Lega Nazionale Profesionisti Serie A. Zespoły piłkarskie przystępują do zmagań, które toczą się cyklicznie – co sezon i rywalizuje w nich po dwadzieścia najlepszych klubów piłkarskich z Włoch. Triumfator zostaje Mistrzem Włoch, czołowe kluby zapewniają sobie kwalifikacje do europejskich pucharów, natomiast trzy najsłabsze ekipy uzyskują status spadkowiczów i są relegowane do Serie B, czyli na zaplecze włoskiej ekstraklasy. W tym artykule przytoczymy historię rozgrywek włoskiej Serie A, wskażemy najbardziej utytułowane włoskie kluby piłkarskie, mistrzów Włoch. Ponadto przytoczymy najciekawsze statystyki pierwszej ligi włoskiej oraz najlepszych strzelców rozgrywek Serie A. Interesuje Cię liga włoska i chcesz poznać najważniejsze informacje o Serie A? Przeczytaj ten tekst!

Serie A – historia i zasady rozgrywek

Piłka nożna we Włoszech to bardzo ważna dyscyplina sportowa. Mistrzostwa Włoch w piłce nożnej rozgrywane są od 1898 roku. Na przestrzeni lat wiele razy zmieniał się format rozgrywek, szczególnie w pierwszej połowie XX wieku. Jak kształtował się futbol klubowy na Półwyspie Apenińskim oraz jaka jest historia rozgrywek?

Włoska Serie A została założona w 1929 roku, a premierowe rozgrywki rozegrano w sezonie 1929/1930. Wybuch II Wojny Światowej zahamował rozwój piłki nożnej we Włoszech, lecz po zakończeniu zmagań wojennych, czyli w sezonie 1945/1946 rozegrano sezon przejściowy, w którym wzięło udział osiem drużyn. Obecna formuła rozgrywek została reaktywowana już rok później.

Na przestrzeni lat rozgrywki Serie A różniły się ze względu na liczbę występujących w nich drużyn. Mianowicie w niektórych sezonach brało udział 16 drużyn, a w innych 18 zespołów. Przed startem sezonu 2004/2005 postanowiono to ujednolicić i podjęto decyzję, że w zmaganiach weźmie udział 20 klubów piłkarskich. W Serie A do dziś występuje taka liczba drużyn!

Gdy sięgniemy głębiej do historii rozgrywek Serie A, możemy sprawdzić, jakie kluby są najdłużej związane z pierwszą ligą włoską. 67 różnych zespołów dotychczas wzięło udział w 91 ligowych Mistrzostwach Włoch, które były prowadzone od 1929 roku aż do sezonu 2022/2023. Warto podkreślić, że Inter Mediolan nie ma sobie równych, ponieważ był obecny w każdej edycji rozgrywek! Juventus przez jeden sezon występował w Serie B, kiedy to został zdegradowany do niższej ligi ze względu na aferę Calciopoli.

Kluby piłkarskie, które najwięcej razy występowały w Serie A, czyli na najwyższym szczeblu we Włoszech: 

• 91 razy: Inter Mediolan
• 90 razy: Juventus, Roma
• 89 razy: Milan
• 85 razy: Fiorentina
• 80 razy: Lazio
• 79 razy: Torino
• 77 razy: Napoli
• 76 razy: Bologna
• 66 razy: Sampdoria
• 62 razy: Atalanta
• 55 razy: Genoa
• 50 razy: Udinese
• 42 razy: Cagliari
• 32 razy: Verona
• 30 razy: Bari, Vicenza
• 29 razy: US Palermo
• 27 razy: Parma
• 26 razy: Triestina
• 23 razy: Brescia
• 19 razy: S.P.A.L.
• 18 razy: Livorno
• 17 razy: Calcio Catania, Chievo, Lecce
• 16 razy: Ascoli, Padova
• 15 razy: Empoli.

Aby móc rywalizować w rozgrywkach Serie A, wszystkie kluby piłkarskie muszą spełnić określone wymagania i pozytywnie przejść proces licencyjny. Podobnie jak na całym świecie zespoły muszą wykazać stabilność finansową, spełnić wszelkie wymogi organizacyjne, infrastrukturalne związane ze stadionem oraz bazą treningową. Co więcej, muszą przestrzegać finansowego fair play, a wydatki na pensje zawodników nie mogą przekraczać wskazanych kwot.

W Serie A panuje również zasada, że mistrz Włoch w kolejnym sezonie ma prawo umieścić na swoich koszulkach tarczę, czyli „Scudetto” – symbol posiadania tytułu Mistrza Włoch. Po raz pierwszy na swoich trykotach umieścili ją mistrzowie z Genoa CFC, a więc tradycja sięga sezonu 1924/1925.

Na koszulkach niektórych włoskich klubów piłkarskich spostrzegawczy kibice zauważą charakterystyczne gwiazdki, które znajdują się nad herbami. Co one symbolizują i skąd się wzięły na trykotach? Aby to wyjaśnić, musimy cofnąć się do 1958 roku, gdy Umberto Agnelli, który związany był z Juventusem Turyn, zdecydował, że ze względu na zdobycie dziesiątego w historii mistrzostwa Włoch nad herbem pojawi się symboliczna złota gwiazdka. Tradycja przyjęła się we Włoszech, a w kolejnych latach zawitała także do innych krajów. Aktualnie tylko trzy kluby mogą pochwalić się zdobyciem więcej niż dziesięciu tytułów mistrzowskich we Włoszech. Prawo do umieszczenia gwiazdki nad herbem posiadają Juventus Turyn, Inter Mediolan i AC Milan.

• Juventus Turyn – 3 gwiazdy, 36 mistrzostw Włoch
• AC Milan – 1 gwiazda – 19 mistrzostw Włoch
• Inter Mediolan – 1 gwiazda – 19 mistrzostw Włoch

System rozgrywek Serie A

W jednym sezonie każdy zespół musi rozegrać 38 spotkań. Każda drużyna rozgrywa ze sobą po dwa mecze. Jeden w roli gospodarza, natomiast drugi w roli gościa. Za zwycięstwo przyznawane są trzy punkty, za remis jeden punkt, natomiast przegrany nie dopisuje do swojego konta ani jednego oczka. Wszystkie kluby piłkarskie w Serie A rywalizują o „Scudetto”, czyli zdobycie tytułu Mistrzów Włoch. Po trofeum sięga drużyna, która na koniec zmagań Serie A zajmie pierwszą pozycję. Zespoły z czołowych lokat walczą o angaż w europejskich pucharach w kolejnym sezonie. Drużyny, które zajęły miejsca 1-4 mają prawo do gry w Lidze Mistrzów, piąta drużyna oraz zwycięzca Pucharu Włoch przystępują do rywalizacji w Lidze Europy, natomiast szósta pozycja (lub siódma, jeśli zwycięzca Pucharu Włoch zajmie miejsce w pierwszej szóstce) zapewnia sobie prawo gry w kwalifikacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA. Nie wszystkie zespoły utrzymują się w lidze, ponieważ zajęcie trzech ostatnich miejsc na koniec sezonu sprawia, że kluby spadają z Serie A i w następnym sezonie występują w Serie B.

Statystyki Ligi włoskiej

Liga włoska wychowała wielu znakomitych zawodników, którzy z sukcesami reprezentowali kluby występujące w Serie A, ale także rywalizowali na arenie międzynarodowej, czy w narodowych reprezentacjach. Niektórzy gracze zapisali się na kartach ligi włoskiej ze względu na liczbę występów, liczbę zdobytych bramek, czy zanotowanych asyst. W tym akapicie prześledzimy statystyki indywidualne graczy.

Najwięcej rozegranych meczów w historii włoskiej Serie A:

• Gianluigi Buffon – Parma, Juventus – 657 meczów
• Paolo Maldini – AC Milan – 647 meczów
• Francesco Totti – AS Roma – 619 meczów
• Javier Zanetti – Inter Mediolan – 615 meczów
• Gianluca Pagliuca – Sampdoria, Inter Mediolan, Bologna, Ascoli – 592 mecze
• Dino Zoff – Udinese Calcio, Mantova, Napoli, Juventus – 570 meczów
• Pietro Vierchowod – Como, Fiorentina, Roma, Sampdoria, Juventus, Milan, Piacenza – 562 mecze
• Samir Handanovič – Treviso, Lazio, Udinese, Inter Mediolan – 562 mecze
• Fabio Quagliarella – Torino, Ascoli, Udinese, Napoli, Juventus, Sampdoria – 550 meczów
• Roberto Mancini – Bologna, Sampdoria, Lazio – 541 meczów

Najwięcej bramek w historii Serie A:

• Silvio Piola – Pro Vercelli, S.S. Lazio, Juventus F.C., Novara – 274 bramek
• Francesco Totti – AS Roma – 250 bramek
• Gunnar Nordahl – AC Milan, AS Roma – 225 bramek
• Giuseppe Meazza – Inter Mediolan, AC Milan, Juventus Turyn – 216 bramek
• José Altafini – A.C. Milan, SSC Napoli, Juventus Turyn – 216 bramek
• Antonio Di Natale – Empoli FC, Udinese Calcio – 209 bramek
• Roberto Baggio – ACF Fiorentina, Juventus Turyn, A.C. Milan, Bologna FC, Inter Mediolan, Brescia – 205 bramek
• Ciro Immobile – Genoa CFC, Torino FC, S.S. Lazio – 192 bramki
• Kurt Hamrin – Juventus Turyn, Padova, ACF Fiorentina, A.C. Milan, SSC Napoli – 190 bramek

Mistrzowie Serie A w poszczególnych sezonach

Gdy przyglądniemy się tabeli medalowej w rywalizacji o mistrzostwo Włoch, to dość szybko zauważymy, że tylko 16 różnych drużyn wznosiło w górę puchar za pierwsze miejsce w lidze. Warto zaznaczyć, że odkąd funkcjonują rozgrywki Serie A, czyli od sezonu 1929/1930 tych drużyn było 12. Najbardziej utytułowanym włoskim klubem jest Juventus Turyn. „Stara Dama” może pochwalić się zdobyciem mistrzowskiego tytułu 36 razy. Ponadto Juventus kończył ligowe zmagania 21 razy jako wicemistrz Włoch, natomiast 11-krotnie plasował się na najniższym miejscu podium. W tabeli medalowej bardzo wysoko są oba kluby z Mediolanu, a więc Inter i AC Milan. „Nerazzurri” i „Rossoneri” 19 razy byli mistrzami Włoch. Kolejne miejsce zajmuje Genoa, która 9-krotnie świętowała triumf, natomiast na dalszych pozycjach plasują się: Torino i Bologna.

Sezon	Mistrzowie Serie A
21/22	AC Milan
20/21	Inter Mediolan
19/20	Juventus Turyn
18/19	Juventus Turyn
17/18	Juventus Turyn
16/17	Juventus Turyn
15/16	Juventus Turyn
14/15	Juventus Turyn
13/14	Juventus Turyn
12/13	Juventus Turyn
11/12	Juventus Turyn
10/11	AC Milan
09/10	FC Internazionale
08/09	FC Internazionale
07/08	FC Internazionale
06/07	FC Internazionale
05/06	FC Internazionale
03/04	AC Milan
02/03	Juventus Turyn
01/02	Juventus Turyn
00/01	AS Roma
99/00	Lazio Rzym
98/99	Milan AC
97/98	Juventus Turyn
96/97	Juventus Turyn
95/96	Milan AC
94/95	Juventus Turyn
93/94	Milan AC
92/93	Milan AC
91/92	Milan AC
90/91	UC Sampdoria
89/90	SSC Napoli
88/89	FC Internazionale
87/88	Milan AC
86/87	SSC Napoli
85/86	Juventus Turyn
84/85	AC Hellas Verona
83/84	Juventus Turyn
82/83	AS Roma
81/82	Juventus Turyn
80/81	Juventus Turyn
79/80	FC Internazionale
78/79	Milan AC
77/78	Juventus Turyn
76/77	Juventus Turyn
75/76	AC Torino
74/75	Juventus Turyn
73/74	Lazio Rzym
72/73	Juventus Turyn
71/72	Juventus Turyn
70/71	FC Internazionale
69/70	Unione Sportiva Cagliari
68/69	AC Fiorentina
67/68	Milan AC
66/67	Juventus Turyn
65/66	FC Internazionale
64/65	FC Internazionale
63/64	FC Bologna
62/63	FC Internazionale
61/62	AC Milan
60/61	Juventus Turyn
59/60	Juventus Turyn
58/59	AC Milan
57/58	Juventus Turyn
56/57	AC Milan
55/56	AC Fiorentina
54/55	AC Milan
53/54	FC Internazionale
52/53	FC Internazionale
51/52	Juventus Turyn
50/51	AC Milan
49/50	Juventus Turyn
48/49	AC Torino
47/48	AC Torino
46/47	AC Torino
45/46	AC Torino
42/43	AC Torino
41/42	AS Roma
40/41	FC Bologna
39/40	AS Ambrosiana-Inter
38/39	FC Bologna
37/38	AS Ambrosiana-Inter
36/37	FC Bologna
35/36	FC Bologna
34/35	Juventus Turyn
33/34	Juventus Turyn
32/33	Juventus Turyn
31/32	Juventus Turyn
30/31	Juventus Turyn
1929/30	AS Ambrosiana
1928/29	FC Bologna
1927/28	FBC Torino
1925/26	Juventus Turyn
1924/25	FC Bologna
1923/24	Genoa CFC
1922/23	Genoa CFC
1921/22	US Pro Vercelli
1921/22	US Novese
1920/21	US Pro Vercelli
1919/20	FC Internazionale
1914/15	Genoa CFC
1913/14	Casale FBC
1912/13	SG Pro Vercelli
1911/12	SG Pro Vercelli
1910/11	SG Pro Vercelli
1909/10	FC Internazionale
1908/09	SG Pro Vercelli
1907/08	SG Pro Vercelli
1906/07	Milan FBCC
1905/06	Milan FBCC
1904/05	Juventus Turyn
1903/04	Genoa CFC
1902/03	Genoa CFC
1901/02	Genoa CFC
1900/01	Milan FBCC
1899/00	Genoa CFC
1898/99	Genoa CAC
1897/98	Genoa CAC

Kto mistrzem Włoch 2022/23?

W XXI wieku rozgrywki włoskiej Serie A zostały zdominowane przez Juventus Turyn, AC Milan i Inter Mediolan, które zdobyły mistrzostwo Włoch najwięcej razy w ostatnich sezonach. Na początku wieku po triumf sięgnęła AS Roma, lecz był to jedyny zespół, który był w stanie przełamać dominację wspomnianej wcześniej trójki. W sezonie 2022/2023 świetne występy w lidze włoskiej notuje Napoli, które nie dało szans konkurencji i sięgnie po „Scudetto”. Klub z Neapolu seryjnie punktował od początku rozgrywek i wypracował sobie solidną przewagę nad rywalami. W efekcie na dzień 27 kwietnia 2023 roku podopieczni trenera Luciano Spallettiego mają kilkanaście punktów przewagi nad Lazio Rzym.

Najbardziej utytułowani mistrzowie Serie A w piłce nożnej

Wśród klasyfikacji medalowej nie ma sobie równych Juventus Turyn, który najwięcej razy sięgał po „Scudetto”, a także najwięcej razy stawał na podium. Kolejne miejsca zajmują Inter Mediolan, AC Milan, Genoa, Torino, Bologna, Pro Vercelli i AS Roma.

Lp.	Klub	Mecze	Z	R	P	Strzel.	Strac.	Punkty
1.	Juventus	2620	1381	749	490	4506	2549	3511
2.	Inter Mediolan	2658	1320	750	588	4471	2735	3390
3.	Milan	2598	1257	777	564	4279	2624	3283
4.	Roma	2620	1056	806	758	3725	2984	2918
5.	Fiorentina	2458	962	762	734	3362	2812	2671
6.	Lazio	2320	845	707	768	3121	2888	2394
7.	Torino	2230	822	725	683	2914	2573	2369
8.	Bologna	2194	802	702	690	2927	2615	2298
9.	Napoli	2166	796	705	665	2714	2510	2296
10.	Sampdoria	1860	624	601	635	2316	2297	1849
11.	Atalanta	1732	489	577	666	1842	2254	1555
12.	Genoa	1516	486	463	567	1931	2122	1435
13.	Udinese	1334	436	402	496	1705	1966	1265
14.	Cagliari	1102	328	381	393	1207	1310	1037
15.	Vicenza	986	296	300	390	1014	1261	892
16.	Parma	742	293	221	228	984	882	807
17.	Bari	1010	258	286	466	978	1514	802
18.	Palermo	878	273	240	365	997	1284	786
19.	Triestina	874	253	268	353	1004	1280	774
20.	Verona	752	195	263	294	750	957	653
21.	Brescia	736	188	218	330	755	1044	594
22.	Livorno	588	165	165	258	678	952	495
23.	Padova	560	182	130	248	710	900	494
24.	Spal	544	151	168	225	556	721	470
25.	Catania	526	139	162	225	533	850	440

Najlepsi strzelcy Serie A wszechczasów

Rekordzistą pod kątem zdobytych bramek jest Włoch Silvio Piola, który występował w lidze włoskiej w latach 1929–1954. W tym czasie zdobył aż 274 bramki. Do tej granicy zbliżył się Francesco Totti, który całą swoją karierę reprezentował barwy AS Romy i zanotował dla niej 250 trafień. Warto podkreślić, że środkowy napastnik tylko jeden raz sięgnął po koronę króla strzelców. Miało to miejsce w sezonie 2006/2007. Na podium uplasował się Gunnar Nordahl, autor 225 goli. Szwed czterokrotnie zostawał najlepszym strzelcem Serie A. Na dalszych pozycjach znajdują się: Giuseppe Meazza, José Altafini,  Antonio Di Natale, Roberto Baggio, którzy w swoim CV mają ponad 200 trafień, ale także inne osiągnięcia, jak np. król strzelców Serie A.

FAQ

W powyższych akapitach opisaliśmy oficjalne rozgrywki włoskiej Serie A. Teraz czas odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania.