W rozwijającym się świecie piłki nożnej pojawiają się coraz to nowsze rozwiązania, a także ustawienia taktyczne. Dziś bardzo modne i nowoczesne są taktyki, w których występuje trzech środkowych obrońców. Rozwój technologiczny spowodował, że trenerzy i sztaby szkoleniowe klubów piłkarskich mają tak naprawdę nieograniczone możliwości do monitorowania postawy zawodników na treningach, ale także w meczach piłkarskich. Dziś piłka nożna stała się dyscypliną sportową, którą stale się monitoruje, bierze pod uwagę statystyki, ale przede wszystkim dogłębnie analizuje się rywala, aby wykorzystać jego słabe strony.
W sztabie szkoleniowym każdego klubu piłkarskiego jest analityk, którego zadaniem jest rozczytanie gry przeciwnika oraz przekazanie pierwszemu trenerowi informacji, gdzie dostrzega on największe szanse na wykreowanie przewagi, która powinna przełożyć się na zwycięstwo prowadzonego zespołu. Wśród trenerów piłki nożnej napotkamy szkoleniowców, którzy są zwolennikami pięknej gry i rozwoju zawodników poprzez jak najczęstszy kontakt przy nodze, ale również trenerów, którzy stawiają na bardziej bezpośrednie i radykalne metody, które mają przynieść oczekiwany rezultat. W futbolu bardzo modna jest tiki-taka, która zachwyca się wielu kibiców, natomiast swoich zwolenników ma również gegenpressing. Gegenpressing ma przynieść niemal natychmiast odbiór futbolówki po jej stracie. W tym tekście wytłumaczymy, na czym polega gegenpressing w piłce nożnej, opiszemy jego początki w światowym futbolu, jego etymologię. Ponadto wytłumaczymy czym charakteryzuje się gegenpressing w fazie ataku oraz w fazie obrony, wskażemy jego największe zalety, ale także wady. Co więcej, pochylimy się nad znanymi drużynami, które w swojej taktyce uwzględniły gegenpressing. Zostań z nami, aby dowiedzieć się wielu przydatnych informacji o gegenpressingu!
Co znajdziesz w artykule?
Początki gegenpressingu?
Gegenpressing jest bezpośrednio związany z pressingiem w piłce nożnej.Pressing z języka angielskiego oznacza naciskanie, natomiast w futbolu odnosi się on do sposobu prowadzenia gry, którego głównym celem jest jak najszybsze odebranie piłki drużynie przeciwnej. Każdy trener cieszy się wówczas, gdy presja jest wywierana na połowie rywala, natomiast futbolówkę uda się odzyskać pod polem karnym przeciwnika.
W piłce nożnej wyróżnia się trzy formy pressingu. Podziału dokonano ze względu na miejsce odbioru futbolówki na boisku. W świecie piłki nożnej funkcjonuje pressing niski, średni i wysoki. W przypadku pressingu wysokiego drużyna atakuje rywala na jego połowie i jak najwyżej stara się odzyskać piłkę. Pressing średni to działania w okolicach środkowej strefy boiska, natomiast pressing niski odnosi się od odbioru piłki na własnej połowie. Tak naprawdę stosowanie pressingu w piłce nożnej jest bardzo ściśle połączone z przygotowaniem motorycznym i kondycyjnym drużyny. Aby pressing miał wysoką jakość, drużyna musi czuć się na siłach biegać za rywalem praktycznie bez przerwy i wywierać na nim presję. Dobór pressingu zależy także od rangi rywala. W sytuacji gdy drużyna teoretycznie lepsza mierzy się z niżej notowanym rywalem, z reguły korzysta ona z pressingu wysokiego, aby szybko osiągnąć przewagę i zdobyć kilka bramek.
Trzeba przyznać, że gegenpressing to najbardziej wyrazista forma pressingu. Podczas meczu piłki nożnej obserwujemy różne fazy rozgrywki, a także sytuacje boiskowe. Zawsze występuje jednak strata piłki przez jedną z drużyn. Jak reagują wówczas zespoły? Oczywiście w zależności od założeń taktycznych! Niektóre kluby piłkarskie stawiają na szybkie odbudowanie struktury obronnej po stracie futbolówki i cofnięcie się na własną połowę, przechodząc z fazy atakowania do fazy bronienia. Znacząca część zespołów pomimo straty piłki nadal atakuje, czyli stosuje gegenpressing – próbę natychmiastowego odbioru piłki na połowie rywala, jak najbliżej jego bramki. W ten sposób napastnik wywiera presję na obrońcach, a z pomocą przychodzą mu kolejni gracze, którzy naciskają przeciwników, aby przejąć piłkę.
Premier League przez wielu kibiców uznawana jest jako najbardziej intensywna liga na świecie. Nic więc dziwnego, że w najlepszej piłkarskiej lidze świata można spotkać gegenpressing! W Anglii szybki odbiór piłki i naciskanie na rywala w celu przejęcia futbolówki to codzienność! Pomimo tego, rozwój gegenpressingu nastąpił w takich krajach jak: Holandia, Francja, Niemcy. Trzeba przyznać, że w europejskim futbolu średnio co cztery lata w piłce nożnej zmienia się dominujący styl gry, a trenerzy i sztaby szkoleniowe często eksperymentują i wykorzystują różne zagadnienia taktycznie. Niegdyś cały świat zachwycał się hiszpańską tiki-taką, by z czasem zakochać się w gegenpressingu, którego ambasadorem z pewnością jest niemiecki trener Jurgen Klopp, który w latach 2008-2015 w głównej mierze na nim oparł taktykę Borussii Dortmund.Warto przyznać, że droga Kloppa okazała się słuszna, ponieważ BVB notowało imponujące wyniki. Borussia w tamtym czasie sięgnęła po mistrzostwo Niemiec, a ponadto wystąpiła w finale Ligi Mistrzów!
Obowiązkową pozycją książkową dla fanów gegenpressingu oraz osób, które chcą dogłębnie poznać to zagadnienie taktyczne, jest publikacja: „Gegenpressing i tiki-taka. Jak rodził się nowoczesny europejski futbol”. Jej autorem jest Michael Cox. W książce mottem przewodnim jest wyjaśnienie zagadnień taktycznych, pojawia się również historia taktyki. Znajdziecie w niej mnóstwo piłkarskich ciekawostek, które opisują czołowych trenerów piłki nożnej. To idealna książka dla kibiców zafascynowanych takimi pojęciami jak pressing, taktyka, gegenpressing, założenia taktyczne.
Gegenpressing w terminologii piłkarskiej funkcjonuje również pod nazwą kontrpressingu.Ten taktyczny styl, którego głównym założeniem jest jak najszybsze odzyskanie piłki, funkcjonuje od wielu lat w futbolu. Gdy gegenpressing rodził się, oczywiście nie był tak udoskonalony, jak ma to miejsce dzisiaj. W pierwszej kolejności stosowany był w Holandii, Francji, Niemczech, natomiast w kolejnych latach zaczęli się do niego przekonywać szkoleniowcy w innych krajach. Trzeba podkreślić, że gegenpressing zanotował olbrzymi rozwój w latach 2008-2015, gdy zaczął z niego korzystać Jurgen Klopp w Borussii Dortmund. Niemiec, który opierał styl gry swojej drużyny na olbrzymiej dynamice, nieustannie wywieranej presji na rywalach pokazał, że gegenpressing przynosi efekty. Na przestrzeni lat niemiecki trener zrewolucjonizował i udoskonalił gegenpressing, co przełożyło się na duże sukcesy BVB. Borussia Dortmund na dwa sezony kompletnie zdominowała Bundesligę, wystąpiła w finale Ligi Mistrzów UEFA, a ponadto rozwinęła wielu piłkarzy, którzy w kolejnych miesiącach trafili do najlepszych klubów piłkarskich świata! Trzeba przyznać, że gegenpressing w swojej taktyce uwzględniali także inni, cenieni na świecie szkoleniowcy. Wysoki pressing stosowali między innyki: Pep Guardiola, Jupp Heynckess, José Mourinho, Fabio Capello.
Gegenpressing jako forma ataku lub obrony
Jak już wcześniej wspomnieliśmy za twórcę gegenpressingu uznawany jest niemiecki szkoleniowiec Jurgen Klopp. To on prowadząc Botussię Dortmund rozwinął to zagadnienie taktyczne. Musimy jednak zaznaczyć, że inne zespoły również korzystały z gegenpressingu, a Klopp nie zapoczątkował nowej ery w pojedynkę. Gegenpressing stosowała FC Barcelona, która była prowadzona przez Pepa Guardiolę. Pomiędzy Barcą a BVB była diametralna różnica, ponieważ Katalończycy po stracie piłki chcieli ją natychmiast odzyskać, aby cieszyć się podaniami i konstruować kolejne akcje, zgodnie z przyjętą tiki-taką. Guardiola tłumaczył, że szybki odbiór piłki spowodowany był tym, że Barcelona nie chciała przechodzić do gry bez piłki, ponieważ wówczas wyglądała fatalnie, a zawodnicy się męczyli.
Borussia Dortmund prezentowała zupełnie inny styl niż FC Barcelona, pomimo że obie ekipy korzystały z gegenpressingu. BVB opanowało do perfekcji grę w defensywie oraz wyprowadzanie kontrataków. Gegenpressing, z którego korzystał Jurgen Klopp objawiał się w ofensywie. Zawodnicy Borussii byli skuteczni w odbiorze pod bramką rywala i z reguły po odzyskaniu futbolówki potrzebowali wymienić kilka podań, aby wpisać się na listę strzelców. Jurgen Klopp szlifował i udoskonalał gegenpressing w Borussii Dortmund, lecz później gdy przeniósł się do Liverpoolu, nie porzucił tego stylu gry. W efekcie „The Reds” wygrali rozgrywki Premier League i cieszyli się z triumfu w Champions League.
Zalety stosowania gegenpressingu
Kluczowym aspektem, do którego ma doprowadzić stosowanie gegenpressingu podczas meczu piłki nożnej jest natychmiastowe odebranie futbolówki rywalowi. Wszyscy zawodnicy muszą ze sobą współpracować i w jednym momencie podjąć decyzję o zaatakowaniu przeciwnika, synchronizując swoje działania. Tylko wtedy jest szansa na to, że gegenpressing przyniesie oczekiwany rezultat. Podczas zakładania gegenpressingu zespół zamyka przestrzeń przeciwnikowi i znacząco ogranicza jego możliwości. Zazwyczaj rywal gubi się i traci piłkę lub wybija futbolówkę jak najdalej od własnej bramki. Jeżeli drużyna atakująca gegenpressingiem skutecznie przeprowadzi swoją szarżę, to istnieje duża szansa, że opanuje futbolówkę pod polem karnym rywala, a stamtąd droga do bramki jest już na wyciagnięcie ręki!
Aby gegenpressing przyniósł oczekiwanie korzyści, wszyscy zawodnicy muszą ze sobą współpracować. Ponadto zespół musi być dobrze przygotowany kondycyjnie i wydolnościowo, aby naciskać na rywali. Trzeba podkreślić, że gegenpressing jest bardzo ryzykowny, ponieważ gdy rywal znajdzie przestrzeń i zdoła ominąć pressing, wówczas zyska dużą przestrzeń i w szybki sposób będzie mógł znaleźć się w dogodnej sytuacji.
Znane drużyny stosujące gegenpressing
Na świecie i w najnowszej historii europejskiego futbolu wiele drużyn piłkarskich stosuje gegenpressing. Niektóre z nich opierają swoją taktykę wyłącznie na tym stylu gry, natomiast dla innych jest to dodatkowy element, którym próbują zaskoczyć przeciwnika. Wśród znanych drużyn, które stosują bądź stosowały gegenpressing należy wyróżnić takie zespoły jak: Borussia Dortmund, FC Barcelona, Liverpool.