Amp Futbol Polska – piłka nożna osób po amputacjach i z wadami kończyn
Piłka nożna to najpopularniejsza dyscyplina sportowa na świecie, którą emocjonują się kibice w każdym zakątku świata. Na przestrzeni lat zainspirowano się futbolem i stworzono wiele pobocznych dyscyplin, które wykorzystują piłkę. Można tutaj wymienić freestyle football, piłkę nożną na rowerach, czy Amp Futbol!
W przypadku tej ostatniej dyscypliny sportowej zawodnicy zostali zmuszeni przez życie do zmiany sposobu gry w piłkę nożną. Amp Futbol Polska to piłka nożna osób po amputacjach i z wadami kończyn. Są oni prawdziwymi gladiatorami, ponieważ pomimo przeciwności losu nie poddają się i nadal pozostają aktywni sportowo. Zawodnicy z pola pozbawieni są jednej nogi, więc do poruszania się po boisku wykorzystują kule, które umożliwiają im kopanie piłki drugą kończyną. W przypadku bramkarzy oczywiście kule nie miałyby racji bytu, dlatego golkiperzy to zawodnicy, którzy zmagają się z wadami ręki. W ten sposób poruszają się oni po boisku za pomocą nóg, natomiast strzegąc swojej bramki, wykorzystują wyłącznie jedną rękę. W tym tekście opiszemy Amp Futbol Polska, wytłumaczymy czym tak naprawdę jest Amp Futbol, a także przybliżymy zasady i regulaminy, które uprawniają graczy do uczestnictwa w rozgrywkach. Ponadto przytoczymy wszystkie informacje organizacyjne dotyczące wymiarów boiska, długości meczu, a także sprzętu, który jest wymagany podczas pojedynku. Oczywiście nie zabraknie informacji o reprezentacji Polski w Amp Futbolu, która jest wiodącą drużyną na świecie!
Co to jest amp futbol?
Co znajdziesz w artykule?
Co to jest amp futbol?
Na wstępie tego tekstu pokusimy się o wytłumaczenie czym tak naprawdę jest Amp Futbol? W języku angielskim to Amputee Football, czyli rodzaj piłki nożnej rozgrywanej przez zawodników po jednostronnej amputacji kończyny dolnej – wyłącznie gracze z pola albo kończyny górnej w przypadku bramkarzy. Amp Futbol jest stosunkowo nową dyscypliną sportową, która doczekała się wielu ambasadorów, przez co zyskała niesamowity rozgłos w ostatnim czasie. Warto podkreślić, że w drugiej dekadzie XXI wieku Amp Futbol uprawiany jest w ponad 40 krajach, co jest naprawdę dużym osiągnięciem.
Zawodnicy uprawiający Amp Futbol pomimo przeciwności losu udowadniają, że na świecie nie ma rzeczy niemożliwych. Każdego dnia pokazują społeczeństwu, że pomimo swojej sytuacji – utraty jednej z kończyn, nie poddają się i walczą o swoje marzenia. Dla środowiska, szczególnie młodych ludzi są wzorem do naśladowania, autorytetem. Gracze Amp Futbolu, którzy poruszają się na boisku o kulach, wiele razy udowadniali, że są w stanie sięgać po najwyższe trofea na świecie, a także zdobywać przepiękne bramki, których nie powstydziłby się żaden profesjonalny piłkarz na dużym boisku!
Historia amp futbolu na świecie i w Polsce
Jak naprawdę narodził się Amp Futbol, który obecny jest już w 40 krajach na całym świecie? Początki Amp Futbolu sięgają 1980 roku. Wówczas tak naprawdę ten sport funkcjonował pod nazwą Amp Soccer, ze względu na fakt, że narodził się w USA. Jak to się stało, że Stany Zjednoczone stały się kolebką piłki nożnej dla osób po amputacjach? Wszystko skupiło się wokół Dona Bennetta, który wraz z grupą niepełnosprawnych narciarzy poszukiwał aktywności fizycznych podczas letniego sezonu. Pewnego razu syn Bennetta grał w koszykówkę, natomiast piłka znalazła się przy jego ojcu, który poruszając się o kulach, odkopnął ją. Z pozoru błaha sytuacja zrodziła nowy rodzaj sportu, który w kolejnych latach sukcesywnie się rozwijał. W tym samym roku w Bellevue zorganizowano pierwsze treningi Amp Futbolu, a także powołano do życia Amputee Soccer International, czyli pierwszy amp futbolowy związek na świecie.
W kolejnych latach odbywały się turnieje towarzyskie, w których rywalizowało kilka drużyn. Najczęściej spotykały się ze sobą reprezentacje USA, Salwadoru i Kanady. Jako że Amp Futbol to dyscyplina zaczerpnięta bezpośrednio z piłki nożnej, to rywalizowano na pełnowymiarowych boiskach, a drużyny liczyły po jedenastu zawodników w wyjściowym składzie. Kolejny krok w rozwoju Amp Futbolu na świecie nastąpił w 1987 roku, gdy rozegrano pierwsze Nieoficjalne Mistrzostwa Świata. W kolejnych latach rozgrywki odbywały się w USA, natomiast w 1991 roku turniej zorganizowano w Uzbekistanie.
W pierwszych latach działalności amp futbolu panował spory chaos, lecz z czasem warunki i organizacja zawodów zaczynały się poprawiać. W 1987 roku zrewolucjonizowano przepisy gry w amp futbol i podjęto decyzję, że pojedynki będą rozgrywane na zmniejszonym polu gry, a drużyny będą liczyły po siedmiu zawodników w wyjściowym składzie. Dopiero jedenaście lat później wprowadzone zmiany zostały zatwierdzone. Z kolei pod koniec 1998 roku powstała International Amputee Football Federation.
Końcówka XX wieku to nie najlepszy czas dla amp futbolu, który borykał się z wieloma problemami. Chaos, przepychanki, kontrowersje sędziowskie, a w tle polityka sprawiły, że rozwój nie był tak płynny. Ponadto dyscyplina sportowa zatraciła swoje główne wartości, jak aktywizacja, rehabilitacja, ponieważ uprawianie amp futbolu stawało się coraz bardziej profesjonalnej. W 1999 roku w Kijowie odbyły się pierwsze otwarte Mistrzostwa Europy, natomiast w 2002 roku Mistrzostwa Świata w Soczi. W kolejnych MŚ w 2003 roku ze względu na organizacyjny chaos wzięły udział tylko cztery reprezentacje narodowe.
Początek XXI wieku, a tak naprawdę 2005 rok to nowe otwarcie w Amp Futbolu. Wówczas w Brazylii rozegrano kolejne MŚ, a w nich po raz pierwszy wystąpił zespół z Afryki – Sierra Leone. Po ampfutbolowych zmaganiach powołano World Amputee Football Federation, która w kolejnych latach odpowiadała za organizację rozgrywek, a także zaczęła wytyczać nowe standardy i wprowadzać zmiany w regulaminach, aby usprawnić pojedynki. W 2007 roku odbyły się pierwsze oficjalne MŚ w Amp Futbolu, a ich gospodarzem była Turcja. Frekwencja na turnieju dopisała, ponieważ w rozgrywkach wzięło udział 10 zespołów. Z kolei w 2008 roku Turcja była gospodarzem Mistrzostw Europy. W międzyczasie rozegrano pierwszą edycję Pucharu Narodów Afryki w Amp Futbolu w Sierra Leone. Kolejne lata były jeszcze bardziej udane, ponieważ w międzynarodowych turniejach brało udział jeszcze więcej kadr narodowych. Ich liczba to 15-20, natomiast w 2018 roku MŚ w Amp Futbolu rozegrano w Meksyku, gdzie wystąpiły 22. reprezentacje.
Jak rozwój Amp Futbolu wyglądał w Polsce? W naszym kraju piłka nożna dla osób z amputacjami kończyn zagościła zdecydowanie później, ponieważ pierwsze treningi odbyły się w październiku 2011 roku. Na premierowe zgrupowanie, które odbyło się w stolicy Polski, przyjechało 13 zawodników. Na czele reprezentacji Polski w Amp Futbolu stanęli Mateusz Widłak oraz Marek Dragosz. Oficjalnie kadra narodowa została powołana w marcu 2012 roku. Sztab szkoleniowy drużyny tworzyli również: Krzysztof Wajda (trener bramkarzy), Grzegorz Skrzeczek (fizjoterapeuta) oraz Norbert Bradel (trener mentalny).
Kiedy nastąpił debiut reprezentacji Polski? Miało to miejsce w marcu 2012 roku na Turnieju Czterech Narodów, który rozgrywany był w Manchesterze. Biało-czerwoni zajęli wysokie drugiej miejsce, ustępując jedynie Anglii. W kolejnych latach reprezentacja Polski występowała na wielu turniejach i imprezach rangi międzynarodowej, notując sukcesy. Na Mistrzostwach Świata reprezentacja Polski wystąpiła trzykrotnie. W 2012 roku w Kaliningradzie Polacy zajęli 11 miejsce, w 2014 roku w Culiacan w Meksyku 4 miejsce, natomiast w 2018 roku w San Juan de los Lagos zmagania zakończyli na 7 pozycji.
W naszym kraju Amp Futbol zaczął się także rozwijać w klubach piłkarskich. Pierwszym klubem Amp Futbolu w Polsce był GKS Góra. W kolejnych latach pojawiło się coraz więcej klubów, co doprowadziło do powstania rozgrywek Amp Futbol Ekstraklasa. Premierowy sezon wystartował w 2015 roku, wzięły w nim udział cztery drużyny. Pierwszym mistrzem Polski została Husaria Kraków. Dwa lata później w Polsce funkcjonowało już 10 klubów amp futbolowych. W 2019 roku Legia Warszawa, jako pierwszy polski klub w amp futbolu przystąpiła do rozgrywek Ligi Mistrzów EAFF. „Wojskowi” rywalizowali tam w dniach 25 i 26 maja i ostatecznie zajęli trzecią pozycję.
Kto może grać w Amp Futbol?
Kto może grać w Amp Futbol?
Aby przystąpić do rywalizacji w meczu Amp Futbolu, trzeba spełnić określone warunki. Powyżej już nieco opisaliśmy zasady, lecz podkreślimy raz jeszcze kluczowe informacje, które dotyczą zawodników poruszających się po murawie. Amp Futbol to odmiana piłki nożnej dla osób, które zostały poddane jednostronnej amputacji kończyny. W przypadku zawodników z pola mówimy o jednej kończynie dolnej, natomiast w przypadku bramkarzy kończynie górnej. Mówiąc wprost, zawodnicy z pola nie posiadają jednej nogi, natomiast bramkarze jednej ręki. W efekcie ci pierwsi poruszają się po murawie za pomocą specjalnych kul, natomiast golkiperzy mogą kopać piłkę obiema nogami, lecz odbijać futbolówkę mogą wyłącznie jedną ręką. Zagranie futbolówki kulą to faul i można powiedzieć, że jest traktowane tak jak w tradycyjnym meczu piłki nożnej zagranie piłki ręką. Amp Futbol w ostatnich latach znacząco się rozwinął, dyscyplina sportowa zaczęła stawać się coraz bardziej popularna i budzi zainteresowanie wśród miłośników tradycyjnej piłki nożnej.
Jakie wymiary ma boisko w amp futbolu i ile trwa mecz?
Amp Futbol przeniósł wiele zasad z tradycyjnej piłki nożnej, lecz duża ich część musiała zostać również zmodyfikowana. Aby mecze Amp Futbolu były intensywne a zawodnicy mieli szansę toczyć zacięte pojedynki, zmianie musiały ulec wymiary boiska, a także długość meczu. Jakie wymiary ma boisko do Amp Futbolu oraz ile trwa mecz? Mecze rozgrywane są na polu gry o kształcie prostokąta, którego długość to 55-65 metrów, natomiast szerokość 35-45 metrów. Wśród najbardziej popularnych rozmiarów boisk można spotkać te o wymiarach 40 x 60 metrów, które praktycznie zawsze towarzyszą międzynarodowym rozgrywkom. Pole karne to także prostokąt, lecz o wymiarach 10 x 8 metrów, natomiast rzut karny wykonuje się z ósmego metra. W stosunku do tradycyjnej piłki nożnej zmniejszone zostało pole gry, a więc w meczu podczas rozgrywek Amp Futbolu muszą być również nieco skromniejsze bramki. Te mają 5 metrów szerokości oraz 2 metry wysokości.
Pierwotnie w polskiej ekstraklasie mecze rozgrywane były w systemie 2 x 20 minut, natomiast dostosowano czas gry do obowiązujących przepisów. W efekcie wszystkie mecze w Amp Futbolu trwają 2 x 25 minut, a pomiędzy połowami sędzia zarządza 10 minut przerwy.
Sprzęt wymagany do gry w piłkę nożną AMP — czego potrzebujesz, aby zacząć?
Amp Futbol to wyjątkowa dyscyplina sportowa, która różni się od tradycyjnej piłki nożnej między innymi tym, że rywalizują w niej gracze po amputacjach. W efekcie strój meczowy, buty do gry w piłkę, a także sama futbolówka nie różnią się praktycznie w ogóle, w stosunku do najbardziej popularnej odmiany futbolu. Zasadnicza zmiana w Amp Futbolu dotyczy poruszania się po boisku. Z uwagi na fakt, że zawodnicy z pola nie posiadają jednej kończyny dolnej, to muszą być oni wyposażeni w kule. Na rynku jest mnóstwo firm, które oferują najlepsze warianty kul i cały czas je udoskonalają. Przede wszystkim najważniejsze jest to, aby kule były wytrzymałe i jak najlżejsze. Wpływają one na duży komfort oraz swobodę zawodnika podczas występów na boisku. Podsumowując, aby zacząć uprawiać Amp Futbol jako zawodnik z pola niezbędne są do tego kule.
Do najbardziej prestiżowych międzynarodowych rozgrywek w Amp Futbolu należy zaliczyć mistrzostwa świata oraz mistrzostwa Europy. Ponadto w historii tej dyscypliny sportowej odbywały się także inne imprezy takie jak: Puchar CECAAF, Copa América, Copa Sudamericana, Copa Centroamericana, Amp Futbol Cup, Liga Mistrzów EAFF.
Kiedy rozgrywane są mistrzostwa świata i mistrzostwa europy w amp futbolu?
W Amp Futbolu odbywają się rozgrywki rangi mistrzowskiej, w których rywalizują reprezentacje narodowe. Pierwsze oficjalne MŚ odbyły się w 2007 roku, natomiast kolejne w 2010, 2012, 2014, 2018. Ostatni turniej miał miejsce w 2022 i został rozegrany w Turcji. Jak widać MŚ w Amp Futbolu rozgrywane są nieregularnie.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku mistrzostw Europy. Pierwszy turniej tej rangi miał miejsce w 2008 roku, natomiast ostatnie ME odbyły się w 2021 roku. Znany jest już termin kolejnej imprezy. Najbliższe ME w Amp Futbolu odbędą się w 2024 roku i zostaną rozegrane w Irlandii.
Podsumowanie – amp futbol
Dyscyplina sportowa, jaką jest Amp Futbol zaczęła stawiać swoje pierwsze kroki w 1980 roku. W efekcie piłka nożna dla osób po amputacjach ma nieco ponad 40 lat. Trzeba przyznać, że zanotowała największy rozwój w XXI wieku, kiedy to precyzyjnie ustalono zasady gry oraz wszelkie regulaminy. To wówczas także odbyły się pierwsze oficjalne MŚ oraz ME.
Kto może grać w AMP Futbol?
AMP Futbol mogą uprawiać wyłącznie zawodnicy po jednostronnej amputacji kończyny dolnej (zawodnicy z pola) oraz kończyny górnej (bramkarze).
Ile trwa mecz w amp futbolu?
Mecz w Amp Futbolu składa się z dwóch równych połów. Każda z nich trwa po 25 minut. Pomiędzy połowami ma miejsce 10 minut przerwy.